Одговорот е повеќе куртоазен и празен

Министрите Попоски и Аврамопулос си разменија меморандум и одговор, но двете земји останаа и натаму со истиот проблем и во иста ситуација

Слободанка Јовановска

Куртоазен и празен. Убаво им одговорија, ама вратата за преговори ја затворија. Ова не е тоа што го бараше еврокомесарот Штефан Филе - се генерално коментарите на македонскиот одговор на грчкиот меморандум кој, ако биде фактор, не дава надеж дека може да го отвори патот за датум за преговори со ЕУ на самитот во декември.

И покрај резервираноста да не се отежнува позицијата на Македонија, на нашиот одговор не се гледа како на оптимистичка ситуација, па и се оценува дека тоа што го испративме во Атина е токму тоа што и' требаше на грчката влада, т.е. алиби да ја запре одлуката за преговори со Македонија, па нашата дипломатија паднала во грчката замка.

„Ова не е тоа што го бараше еврокомесарот Филе. Мој впечаток е дека тој не очекуваше толку ригиден став од грчката страна, ниту дека Македонија ќе понуди само Привремена спогодба и хашка пресуда. Грчкиот меморандум прилично го затвори просторот за игра, а нашиот го затвори сосема“, смета професорот Стево Пендаровски. „Грчкиот меморандум и нашиот одговор се сведуваат на еден пасус - кај нив тоа е додавката на името и принципот ерга омнес. Кај нас суштината се хашката пресуда и Привремената спогодба, односно да се вратиме на рамката на ОН за спорот и член 11 што го прекрши Грција. Двете позиции не само што се различни туку и дијаметрално спротивни, па ако се усвои едната, комплетно се поништува другата, што не остана ни најмал маневарски простор за медијаторот Метју Нимиц“, смета Пендаровски.

Доброупатен извор што сакаше да биде анонимен го опиша одговорот како рамка за одбивање, со забелешка дека во него не е запазена ни формата. Според овој извор, има многу начини да се одбие нешто, односно тоа што е неприфатливо да биде надградено, а тоа што е прифатливо да биде афирмирано. Вака, тие што ни помагаат ќе се разочараат, смета тој, додавајќи дека меморандумот го сфатил како обид на Атина да најде алиби да ја запре препораката, а ова е тоа.

Само за поранешниот министер Антонио Милошоски одговорот беше тактички, при што ги пополнува случајните или намерни пропусти на официјална Атина во меморандумот. Според него, тој заслужува внимание поради три пораки - дека Македонија е подготвена да работи на изнаоѓање достоинствено решение, дека има архивска меморија и знае кои се нашите и кои се грчките преземени обврски со Привремената спогодба и дека не може рамката на преговори да ги отсликува само позициите на Атина, ако веќе се повикува на релевантните документи. Пратеникот Марјанчо Николов, пак, не сакаше вчера во име на СДСМ да го коментира македонскиот одговор на грчкиот меморандум, за да не биде загрозена преговарачката позиција на Владата.

За лидерот на НСДП, Тито Петковски, одговорот не ја прецизира нашата позиција, која, според него, е с? уште недефинирана, а има функција само да ги одржува во континуитет можностите за директни контакти со Грција, па по Самитот на ЕУ нешто поконкретно да се договори. Јана Лозановска, политички аналитичар, за Радио Слободна Европа оцени дека одговорот на министерот Попоски е со дипломатски речник, многу куртоазен, многу генерален, широк и не содржи некои прашања што се во однос на македонската позиција и интереси околу прашањето за името. Таа не е оптимист дека билатералните преписки ќе ги интензивираат разговорите меѓу македонската и грчката страна, туку напротив - не очекува Грција да ја продолжи ваквата комуникација. „Овој меморандум можеби и затоа е толку широк за да ја прекине на некој начин таа комуникација на ова ниво и да се насочи на преговорите, но не сум оптимистка околу целата таа ситуација“, оцени таа.

За ексминистерот за надворешни работи Денко Малески одговорот реално го отсликува она што го зборува и што го прави нашата дипломатија последниот период, која потроши четири-пет години за да ја добие хашката пресуда и постојано инсистира на Привремената спогодба, но тоа не е најава за почеток на сериозни преговори. „Остануваме и натаму со истиот проблем и во иста ситуација“, вели тој, оценувајќи дека дипломатиите на двете страни се заробеници на своите политики од претходниот период и не оставаат надеж за некое нагло свртување.