Едиториjал

Воспитни мерки за МНР

Слободанка Јовановска

Министерството за надворешни работи, според најновите неофицијални информации, неодамна вработило воспитувачка од градинка во секторот за аналитика. Тоа во моментов и не е толку лоша вест за МНР, на кое очајнички му треба некој да ги воспита на соодветно однесување некои од дипломатите што ја претставуваат нашата држава во светот.

Меѓу другото, да не тепаат сопруги по кафеани, да не возат пијани како неодамна почесниот конзул во Флорида, да не мешаат малтер место да играат тенис со некој функционер домаќин, да не земаат пари на заем повикувајќи се на функцијата, па да не си ги плаќаат долговите, да не продуцираат љубовни скандали, да не користат физичка сила место дипломатски манири, а пред се' во секој момент и на секое место да знаат дека со секој потег што го прават - ги загрозуваат имиџот и интересите на државата.

Иако и амбасадорите се луѓе и тие, исто така, имаат приватен живот, кога нивната матична институција ќе крене раце од нив и не ги штити, тоа е сигнал дека дипломатијата пак ни излегла од контрола. Порано, кога Алајдин Демири проба со автомобил да влезе во швајцарскиот парламент, тоа беше дочекано како првостепен скандал и повод да добие билет за враќање во Македонија. Сега, тоа што некогаш беше скандал станува нормално „дипломатско“ однесување, па МНР смета дека е доволно да се дистанцира од случувањата и да каже дека тоа е приватна работа на дипломатите. Последниот случај со амбасадорот во Прага, Игор Илиевски, наиде на зачудувачки молк во оваа институција и пошироко. Ја срами ли амбасадорот државата со тоа што за лични проблеми држи прес-конференција? Ја срами ли земјата домаќин со самото тоа што тврди дека имал насилен упад во резиденцијата, а никој тоа не го потврдува? Ја срами ли Македонија со самото тоа што дозволи неговиот приватен живот да ја искомпромитира неговата службена позиција, па тоа да стане предмет на работа на полициските органи?

Впечаток е дека МНР сака со миење раце од лошите именувања во дипломатијата да се изземе самото од одговорноста за драматичното уривање на угледот на оваа институција, како резултат пред се' на партиските именувања. Дека покажува невиност таму каде што има директна одговорност, а пред се' околу фактот дека вработувањата во него немаат ниво ни на американската „зелена лотарија“, при што непрекинато се носат нови кадри со несоодветни професии, со несоодветни манири и со ниски лични стандарди во професија која бара перфекција. За сјајот на македонската дипломатија во ваква ситуација нема да помогне ни новата барокна зграда, бидејќи облеката не го прави човекот, па ни светнатите чевли на министерот и новата опрема во кабинетот нема да го сменат впечатокот за поразителното ниво на дел од кадарот со кој управува. Иако дипломатијата е на маргините на интересот на оваа Влада бидејќи на пиедестал е искачена економската промоција, не смееше сепак со несоодветните именувања МНР да се издевалвира на ниво на политички „кванташки пазар“.

За оние што мислат дека реакциите се претерувања, еве им неколку паралели: замисливо ли е дипломат на САД да пцуе или да навредува друга земја на социјалните мрежи и тоа да му се смета како квалитет, а не причина да се врати во земјата? Замисливо ли е, на пример, вториот човек на француската амбасада да варосува низ Скопје и неговите да се прават дека тоа не го забележуваат?

Тоа што има и доста светски примери на дипломати со недолично однесување, не е притоа никакво оправдување. Затоа, освен што брои колку фирми посетиле, колку депешеа испратиле, прво што треба да направи МНР е да ги врати сите оние дипломати што не научиле дека дипломатијата е повеќе од професија - дека е стил на однесување.