Ставрески: Ќе го одржиме буџетот

Нови кредити до 250 милиони евра, за чие враќање гарантира Светската банка

Нина Нинеска-Фиданоска


Министерот за финансии Зоран Ставрески вчера соопшти дека за владините ветувања ќе бидат земени кредити од 200 до 250 милиони евра. Каматата за нив е 4,5 отсто. Според Ставрески најавите на премиерот во неделата се направено врз основа на опсежни, сериозни и внимателни пресметки, пред да бидат искажани.

„Направивме анализи, ги консултиравме меѓународните финансиски институции, разговаравме за начинот на кој ќе се обезбедат средства за реализација на целокупното финансирање на буџетот за следната година, во кој ќе спаѓаат сите овие работи и крупните инфраструктурни проекти. Ја поставивме основата на фискалната политика и буџетот за следната година. Откако го направивме тоа и бевме сигурни дека имаме одржлив начин на финансирање на буџетот, дека и со тие ветувања ќе останеме во рамки на фискалната дисциплина која е карактеристична на нашата Влада и земја, го дадовме тоа ветување“, изјави Ставрески.

Она што е интересно, е што Владата повторно ја споменува Светска банка како можен финансиски ментор, кој ќе гарантира за земјава да може да земе нов кредит. Вчера на адреса на светските банкари упативме неколку прашања, во смисла дали издавањето на нивната гаранција е веќе готова работа, а ако не е, до кое ниво се дојдени разговорите? Кога би се издала гаранцијата и на колкав износ би гласела? Дали гаранцијата значи дека СБ се' уште има безрезервна доверба во владините економски политики, дури и откако таа обелодени дека имала скриен долг, а со тоа и скриен буџетски дефицит? Од Светска банка не пристигнаа одговори до затворањето на весникот.

Никола Поповски, универзитетски професор и поранешен министе�� за финансии од СДСМ, вели дека по најавените мерки, земјава е доведена во апсурдна состојба. „Премиерот најавува антикризна мерка со тоа што ќе се врател долгот по основ на ДДВ од страна на државата во наредните шест месеци, на две рати. Ако е тоа антикризна мерка, тогаш Владата треба да се обвини дека со неизвршувањето на повратот на ДДВ спровела прокризна мерка, бидејќи согласно законот, повратот на ДДВ се врши за 30 дена, а не согласно волјата на премиерот или одлуките на Владата“, вели Поповски, додавајќи дека Владата не е над законот, а уште помалку е во состојба да се фали со досегашното неизвршување на законот.

„Уште е полошо што се очигледни намерите на Владата повратот на ДДВ да го финансира со нови задолжувања на земјава и зголемување на буџетскиот дефицит до 3,5 отсто од БДП за оваа и наредната година. Тоа е вкупно над половина милијарда евра ново задолжување до крајот на 2013. Сметам дека оваа Влада веќе почна да води самоубиствена политика за Македонија“, рече Поповски.

Универзитетската професорка Шенај Хаџимустафа смета дека веројатно во овој момент Владата нема друго „чаре“, односно буџетските приходи не се доволни за да ги покријат расходите, вклучително и раздолжувањето кон фирмите. Дали Владата немаше други избор? „Има, секогаш има, само треба да се постават приоритети. Можеше да се направи уште еден ребаланс за барем некои трошоци да се одложат. Неблагодарно е да се каже што би можело да се жртвува, но мора јасно да се знае што е приоритет“, вели Хаџимустафа.

На прашањето дали штедењето може да биде со намалување на прекубројната администрација, како што се направи во многу други земји, или, пак, во одлагање на некои споменични и други градби од „Скопје 2014“, Хаџимустафа смета дека тоа секако би требало да биде опција, но, како што вели, јавната администрација секогаш требало да се крати, и тоа никогаш не се направило, а таа секогаш служела како начин за купување гласови.

Професорката вели дека е добро што средствата од новото задолжување ќе се искористат за раздолжување кај стопанството, но укажува дека парите треба да се враќаат неселективно.

По владиното обзнанување дека постоел долг по основ на поврат на ДДВ, односно се доцнело со исплатата, ја побаравме Управата за јавни приходи за коментар. Таа вчера го повтори својот повеќе пати искажан став, дека секогаш работеле законски.

„Ве информираме дека сите ставови на Управата за јавни приходи се темелат на надлежностите на даночната администрација кои произлегуваат од законите и подзаконските акти. За сите информации изнесени во јавноста, УЈП најодговорно стои, вклучувајќи ги и оние поврзани со администрирањето на повратот на ДДВ-то“, велат од даночната администрација. Неофицијално се додава дека тие секогаш навремено ги извршувале своите обврски околу администрирањето на повратот, но дека „кај нив не се парите“ за да се бара одговорност за извршувањето на плаќањата.

Со кредитот ќе се финансира буџетскиот дефицит

Со кредитот од комерцијалните банки ќе биде финансиран целокупниот буџетски дефицит. „Тие пари што ќе ги добиеме, кои во оваа фаза се меѓу 200 и 250 милиони евра, ќе бидат наменети за сите потреби на буџетот“, изјави министерот за финансии Зоран Ставрески. Тој додаде дека финансиските средства ќе бидат со повластена каматна стапка од 4,5 проценти наспроти реалната пазарна камата што Македонија би ја платила од 8- 9 проценти. Тие ќе бидат наменети за финансирање на буџетот во 2013 и зависно од околностите можеби еден дел ќе остане и за 2014 година.

„Во 2013 година со тие средства ќе ја отплатиме и обврзницата што доспева во јануари 2013 година“, рече министерот. Тој потенцира дека за годинава не се планира ниту ребаланс на буџетот ниту одлука и смета дека предлогот на опозицијата за ребаланс не е добар, бидејќи тоа би значело дополнително продлабочување на проблемите за економијата.