И Гоце Делчев станува пречка за ЕУ

Бугарскиот претседател не сака да слави европски датуми со Македонија, туку бара и повеќе и поконкретни

Слободанка Јовановска



Ќе ги пеглаат ли Бугарија и Македонија отворените прашања на преговарачка маса под притисок на Европската унија? Ќе има ли некаков меморандум за разбирање и со Софија откако добрососедските односи со оваа земја ни влегоа како услов за членството во ЕУ, исто како и проблемот со Грција? Иако од македонска страна има молк за овие прашања, бугарскиот претседател Росен Плевнелиев соопшти вчера дека, по барање на еврокомесарот Штефан Филе, двете влади наскоро треба да ги стават на маса сите проблеми, но и идеи за подобрување на односите меѓу Бугарија и Македонија.

„Еврокомесарот предложи министрите за надворешни работи на Македонија и на Бугарија да ги стават сите проблеми и идеи на маса. Очекувам тоа да се случи и врз основа на тие предлози да видиме заедно што ќе правиме“, изјави вчера бугарскиот лидер за тамошните медиуми. Без трошка задршка тој го отфрли предлогот на претседателот Ѓорге Иванов двете земји да го слават заеднички Денот на Европа 9 Мај, како „нешто многу далеку од тоа што во Бугарија се замислува како прослава на заеднички датуми“.

Според Плевнелиев, не треба да се разгледаат еден или два датуми, кои се европски и одамна признати, туку „вистински, конкретни меѓу двете земји“, па за да не остави простор на што мисли гласно запраша - а зошто да не го славиме Гоце Делчев? Плевнелиев тврдеше дека бугарските и македонските влади брзо ќе се ангажираат и ќе бараат решение, предупредувајќи го македонскиот државен врв дека не го задоволуваат писма и формирања некакви работни комисии, туку само дела. „Само по делата, не по писмата, ќе ве судиме“, рече Плевнелиев прецизирајќи дека мисли на дела за добрососедство.

„Се согласувам со изјавата на бугарскиот претседател. Потребни се дела. Подготвени сме со сите наши соседи да разговараме на официјални средби за сите отворени прашања. Се надевам дека тоа ќе го направиме на некоја идна средба, а не преку медиумите“, му реплицираше Иванов на Плевнелиев, премолчувајќи го делот за Гоце Делчев. „Идеологизирањето на историјата и промената на фактите се опасна алатка која е управувана од политичарите за краткорочни интереси и може да доведе до трајни оштетувања, па затоа е најдобро тоа прашање да е оставено на историчарите“, стоеше во писмото на Иванов до Плевнелиев околу ваквите славенички амбиции во Софија. Во него претседателот предлагаше неспорни датуми, покрај Денот на Европа и датумите кога Бугарија ја призна Македонија и кога двете држави воспоставија дипломатски односи.

„Бугарија и БЈР Македонија имаат цврсти и длабоки врски и убедени сме дека тие можат да се зафатат и да ги решат отворените прашања во добрососедски дух и врз основа на европските вредности“, стоеше вчера во официјалното соопштение на Филе за средбите во Бугарија, кој ги повика двете страни на конструктивен дијалог. Тој играше на две карти - дека Бугарија има многу што да добие од евроинтеграцијата на Македонија и дека тоа ќе и' обезбеди позитивна и проминентна улога. Шефот на дипломатијата Никола Попоски вчера сепак не сакаше да објасни директно како ќе се одвиваат пеглањата на разликите со Софија и дали ќе резултир��ат со некаков писмен договор пред самитот на ЕУ во декември. Но, јасно стави до знаење дека бугарските обвинувања ги смета за нереални, неосновани и неевропски, наспроти предлогот на претседателот Иванов.

„Битно е што сакате да постигнете и кој ви е методот. Доколку ви е целта заедничко празнување заради одбележување на фактот дека имате заедничка иднина, Денот на Европа е сосем соодветен датум и е веќе пракса во огромен број европски земји. Доколку целта ви е само да имате дополнителна тема и прашање, методот не соодветствува на тоа што сакате да го имате“, реагираше Попоски практично спорејќи ги мотивите и аргументите на Софија. За обвинувањата за националистичка пропаганда од нашата држава и за дискриминаторски однос кон граѓани кои се чувствуваат како Бугари, Попоски исто така виде драма без основа.

„Таквата оцена не ја одразува реалноста. Не сум во состојба во моментов да најдам ниту еден конкретен пример, кој би ги преточил ваквиот тип квалификации во едно определено конкретно дејство. Она што е конкретно се само изјавите што ги имаме константно“, изјави порачувајќи дека за не��о добрососедство подразбира искреност во односите, а тоа не и' недостига на Македонија. Тој повторно повика бугарските власти наместо кон историјата, да се фокусираат на конкретни проекти што се во интерес на двата народа.

„Доколку имате интерес за историја, да ги оставиме историчарите да ја третираат. Доколку имате интерес за определено практично прашање, на пример, да градиме инфраструктура, да градиме гранични премини, да се поврзуваме, да имаме заеднички проекти, да се занимаваат оние на кои тоа им е во описот на работно место“, изјави Попоски, практично затворајќи ја вратата за дискусии за тоа кому му припаѓа и како да се слави Гоце Делчев.