Владата најави раздолжување со стопанството

До февруари 2013 година ќе заврши враќањето на ДДВ и плаќањето на фактурите, изјави премиерот

Маја Томиќ


По многуте аларми од бизнис-заедницата и откако Државниот завод за статистика официјално потврди дека Македонија е во рецесија, премиерот Никола Груевски, со целиот економски тим, вчера ги собра на едно место бизнисмените, сопствениците на акции и удели во компаниите и менаџерите на над 700 компании за да им ја презентира владината економска стратегија за 2013. Оваа стратегија треба да биде патоказ како полесно да се справиме и да излеземе од кризата која ги тресе европските економии.

Бизнисмените посебно ги расположи најавата на премиерот за враќање на долговите на државата кон компаниите.

„Донесовме одлука за елиминирање на проблемот на доцнење на плаќањата на државата кон стопанството. Почнувајќи буквално од утре, доцнењата во повратот на ДДВ и плаќањето на фактурите постапно ќе се намалуваат, а до крајот на февруари 2013 година овој проблем ќе се надмине. Нашето ветување е дека до крајот на ноември ќе завршиме половина од оваа обврска, а до крајот на февруари проблемот ќе биде целосно елиминиран и наша цел е да не дојде до повторна појава на овој проблем“, најави вчера Груевски.

Тој додаде дека средствата за реализација на ова ветување се обезбедени.

„Светска банка најави подготвеност да ни помогне преку издавање специјална гаранција, со цел затворање на целиот буџетски дефицит за оваа и 2013 година да биде со најмали можни трошоци, или поточно со камата на отворениот пазар од околу 4,5 отсто. За нив е важно што Македонија и понатаму ќе остане макроекономски стабилна држава и ќе биде меѓу 4-5 најнискиот задолжени земји во Европа, а истовремено, ќе се елиминираат или сведат на минимум проблемите со задоцнетите плаќања од буџетските институции“, изјави Груевски. Премиерот вчера не обелодени колку изнесува долгот на државата кон стопанството, ниту, пак, со колку средства ќе ни помогне Светска банка.

Премиерот додаде дека во примената на овој концепт се предвидува зголемување на буџетскиот дефицит за околу 1 отсто оваа година и за 1 отсто следната година, односно негово приближно на ниво од 3,5 отсто буџетски дефицит во 2012, а исито толкав ќе биде дефицитот и во 2013 година, со тенденција на негово натамошно намалување.

Според Владата, овие корекции во политиките можат да имаат мала и краткорочна негативна рефлексија во оценките на рејтинг-агенциите, но ќе помогнат да се надмине проблемот со доцнењата во исплатите од државните институции вклучувајќи го и повратот на ДДВ и истовремено да продолжат да течат проектите кои обезбедуваат работа за компаниите. Премиерот смета дека на овој начин ќе се задржат илјадници работни места, што секако ќе се одрази врз растот на БДП, на идните приходи во буџетот и на вработеноста.

Економската криза, која пак дојде кратко по завршувањето на светската економска криза, е во моментот сериозен проблем, оцени Груевски. Слабостите на европската економија и во следниот период ќе влијаат негативно врз извозот и растот на економијата.

„Подобрувањето на состојбите во ЕУ дури и во најоптимистичките сценарија се предвидува најрано во втората половина на 2013 година. Позитивно е што во македонската економија нема дисбаланси како во другите земји, што ќе помогне влијанието од европската криза да биде помало, но не и да се избегне“, истакна Груевски.

Според Владата, можни се две сценарија. Првото е базичното макроекономско сценарио за очекувањата за бавно излегување на ЕУ од рецесијата и остварување ниски позитивни стапки на раст во следните неколку години. Во ова сценарио, нашата економија ќе оствари нешто подобри резултати од просекот на европските земји, но стапките на раст на БДП оваа и следната година ќе се движат од 1 до 2 отсто, што е помалку од потенцијалниот раст на економијата.

Второто сценарио се базира на проекциите за излез на ЕУ од кризата кон средината на следната година. Во тој случај економијата ќе може посериозно да ги почувствува резултатите од реформите за подобрување на бизнис- климата и конкурентноста на економијата, иако и во тоа сценарио доминантен фактор ќе биде интензитетот на раст на европската економија.

Според анализите на економскиот тим на Владата, и во двете можни сценарија постојат очигледни ризици. Доколку постои неефикасност кај повеќето европски земји за усогласување на мерките за враќање на довербата на пазарите на капитал, слабостите на еврото и евентуално продлабочување на рецесијата. Но, позитивно е што можеме да очекуваме ефекти од планираните странски директни инвестиции, кои се во фаза на реализација или се најавени, да дојде до полн израз во следните години.


Платите замрзнати, пензиите ќе се зголемат

Премиерот Никола Груевски вчера најави и дел од економските мерки за следната година. В година платите во администрацијата ќе останат замрзнати, но затоа најави зголемување на пензиите за 7 отсто. Според него, Владата ќе го реализира ветувањето за зголемување на пензиите и социјалната помош за 5 отсто почнувајќи од март следната година, додека зголемувањето на платите во јавната администрација ќе биде одложено за една година.

„Пензиите ќе пораснат и за околу 2 отсто поради законските усогласувања со растот на трошоците, што заедно ќе биде околу 7 процентно зголемување. Во овој момент останува само една дилема дали зголемувањето на пензиите да биде како процент од зголемување од 5 отсто или линеарно зголемување со еднаков апсолутен износ за сите пензионери во Македонија... Владата нема да зголеми ниту еден денар данок во Македонија“, изјави Груевски. (М.Т.)

Бизнисмените задоволни


„Задоволни сме што Владата прв пат проговори за реалниот проблем на стопанството со наплатата на долгот кон компаниите. За тоа се сигнализира подолго време, а сега се понудени и конкретни решенија, иако со мало задоцнување“, изјави Антони Пешев од Стопанската комора на Македонија. Тој додаде дека со најавата за враќање на ДДВ-то и на другите долгови, Владата покажа сигнал дека конструктувно приоѓа на решавање на проблемот со неликвидноста, а со тоа ќе се ралаксира состојбата, ќе се забави циклусот на намалената економска активност и рецесијата. „Без ваква мерка, тешко дека можеше да очекуваме каков било раст. Сега имаме шанси да се извлечеме од работ на амбисот со овие пакет мерки. Доколку не се покажат резултати, ние имаме пакет резервни, краткорочни мерки како решенија за неликвидноста кои ќе ги предложиме до Владата“, посочи Пешев.

Според претседателот на Стопанската комора, Бранко Азески, излагањето на премиерот Никола Груевски за мерките за излез од кризата, треба да внесат оптимизам кај стопанствениците за она што ги чека наредната година. „Ова посебно важи за раздолжувањето на државата кон стопанството во февруари в година. Во услови на тешка криза, напорите на Владата треба да се мотивација за сите, и за бизнис-заедницата и за граѓаните“, рече Груевски. (М.Т)