Самарас му пиша на Груевски, не сака средби

Во писмо на четири страници Самарас наведува зошто не сака да се сретне со македонскиот премиер

Од нашиот дописник
Миркица Поповиќ


Атина - Грчкиот премиер Андонис Самарас по писмен пат ги одбил барањата за средби на македонскиот премиер Никола Груевски, пишува грчкиот десничарски весник „Димократиа“. Под наслов „Самарас до Груевски: Приспособете се конечно (ако сакате) да зборуваме“, во неделното издание на весникот е објавен дел од преписката меѓу Самарас и Груевски.

Писмото на грчкиот лидер е адресирано до македонскиот премиер на 4 септември, како одговор на писмото од Груевски испратено на 31 јули, непосредно по понудата за четирите датуми за средби во август и септември. Во писмото Самарас ги одбива барањата за средби, жестоко ја критикува политиката на македонската влада и ги демантира обвинувањата дека Грција го попречува европскиот пат на Македонија.

Во текстот на „Димократиа“ е потенцирано дека содржината на ова писмо на Самарас во суштина ги демантира информациите во грчкиот печат изминатата недела за тајни преговори меѓу двете страни, како и пишувањата дека Самарас би омекнал  и би отстапил од грчката црвена линија, односно барањето за име со географска одредница за севкупна употреба под нечиј притисок.

„Грчки и странски дипломати заклучуваат дека Самарас нема да прави никакви отстапки за прашањата од надворешната политика под притисок на кризата во Грција“, пишува „Димократиа“, додавајќи дека за комуникацијата на двајцата лидери се запознаени и во Обединетите нации.

Писмото на Самарас е во стил на познатата грчка реторика во однос на спорот за името. Конкретно, на барањето за средби тој посочува дека последните години имало повеќе, а последна била таа во март меѓу Груевски и премиерот на грчката техничка влада, Лукас Пападимос.

„Овие средби не доведоа до позитивен резултат поради недостигот од политичка волја од ваша страна да се постигне вистински напредок за спорот за името. Ќе се согласите со мене дека средбите не се цел сами по себе и не треба да се одржуваат со единствена цел да се креираат лажни - како што беше случај во минатото - впечатоци дома и во странство“, пишува Самарас во дел од четирите страници од писмото, потенцирајќи дека лидери меѓу две држави кои имаат спор треба да се среќаваат за да се решат проблемите и, кога е неопходно, и за да се разреши и пресече Гордиевиот јазол.

Според она што се наведува во „Димократиа“, Самарас напишал дека спорот за името останува приоритет за Грција и дека решението за името ќе дејствува како катализатор за нормализирање на односите меѓу двата народа. „Од ваша страна останувате непоместени во спорот за името последните 17 години. Ги одбивате и најлогичните и најочигледни предуслови за договор, односно името кое ќе биде договорено да се користи за севкупна употреба и од сите, односно ерга омнес“, пишува Самарас.

Со пожестока реторика тој го обвинува Груевски за неговото однесување кон Грција, оценувајќи го за непродуктивно и непријателско и како дополнително отежнување во решавањето на спорот за името. Според него, тоа ги навредува и им пречи на Грците, а претставува и обид за узурпација на историјата и на грчките симболи. „Со ова се зголемуваат оправданите сомневања за тоа дали постои некаков интерес од ваша страна за решавање на прашањето“, стои во писмото објавено во „Димократиа“.

Грчкиот премиер го негира тврдењето на македонскиот премиер дека Грција ја блокира Македонија во патот кон Европската унија. Забележува дека Грција како држава-членка на ЕУ, според предвидените процедури за прием на нова членка, има право да го мониторира напредокот на секоја држава кандидат и нејзиното исполнување на критериумите за членство. Тука, како што е пракса и во последните години, се посочуваат добрососедските односи. Грчкиот премиер натаму наведува дека под предусловот да се почитуваат добрососедските односи, Грција во рамките на нејзиното претседателство во 2014 ќе ги помага европските перспективи на државите од Западен Балкан.

Самарас не ја изоставува ни преговарачката процедура во рамки на Обединетите нации, додавајќи дека Грција ја почитува и поддржува. Се наведува дека во негов неодамнешен разговор со генералниот секретар на ОН, Бан Ки-мун, ј�� потврдил конструктивната позиција за спорот и посочил дека во преговорите треба и практично да се покаже искрената волја за заеднички прифатливо решение.

Самарас одговара и на понудените предлози на Груевски за подобрување на соработката како мешовит комитет за образование и историја, избегнување на двојното оданочување, заеднички прекуграничен комитет. Според грчкиот премиер, „мешовит комитет за историја, воден од политички аспирации не може да ги измени историските факти што постојат со векови, меѓутоа корисно е бришењето на непријателски споменувања од училишните книги“.

Во однос на потпишувањето договор за двојно оданочување Самарас споменува дека Грција предложила ваков договор во 2006, Македонија одговорила во 2010 и од тогаш се разгледуваат податоци, додека пак за соработката на полициските служби има договор од 1998, меѓутоа Македонија не одговорила на грчки предлог од 2011 за почести средби во оваа област.

За предлозите од македонска страна за отварање нови гранични премини грчкиот одговор е дека со ова македонската Влада го игнорира фактот дека има недостиг од инфраструктура и технички проблеми за реализирање на овие премини.