Грција протестира за Вевчани и во Брисел

Студена зима за македонско-грчките односи, тие сега се на најниско ниво последниве десет години

Од нашиот дописник
Миркиц�� Поповиќ


Атина – Во Грција не престануваат реакциите по карневалот во Вевчани. По протестната нота која во македонското Министерство за надворешни работи стигна од грчката канцеларија за врски во Скопје, грчките европарламентарци бараат слична реакција и од Европската комисија.

Грчката европратеничка од ПАСОК, Марилена Копа, испрати писмо до ЕК објаснувајќи ги сцените од карневалот во Вевчани поврзани со погребот на Грција и палењето на грчкото знаме, потенцирајќи дека се работи за манифестација поддржана од Министерството за култура. Според Копа, овие настани ги поминуваат сите граници и излегуваат надвор од границите на хуморот кој е карактеристичен за вакви настани. „Ја прашувам Комисијата дали планира да испрати протестна нота до надлежните органи со цел да посочи дека вакви работи не само што не се во согласност со принципите на добрососедски односи, нешто што е основно за секоја држава-кандидат за членство, туку и ја уништуваат основата за разбирање и соработка со Грција“, вели Копа, додавајќи дека Комисијата треба да земе предвид дека двете држави се наоѓаат во многу чувствителна фаза на преговори во рамки на ОН.

Покрај писмото на Марилена Копа, грчкиот шеф на дипломатијата Ставрос Димас го изразил своето незадоволство од ставот на македонската влада кон преговорите за името во разговор со генералниот секретар на Обединетите нации, Бан Ки-мун по преговарачката рунда со медијаторот Метју Нимиц. Шефот на грчката дипломатија и Бан Ки-мун се договориле да остварат средба во иднина, а за време на разговорот Димас ги повторил цврстите грчки ставови и желбата за наоѓање решение за спорот за името во рамки на преговорите во ОН, додавајќи дека Грција целосно го поддржува процесот. Димас нагласил дека Грција била загрижена за изјавите и активности со кои Македонија, наводно, ја напаѓа Грција. И Димас, како и Копа, посочил дека ваквите работи ги кршат основните принципи на добрососедските односи.

Дел од грчките експерти кои го следат спорот за името коментираат дека протестните ноти од грчка страна и за карневалот во Вевчани и за Порта „Македонија“ се очекувани и дека тоа би го направила и македонската страна ако дојде до слични активности во Грција. Случувања и реакциите прават длабок јаз меѓу односите на Македонија и Грција.

Иако од сите страни се слуша дека спорот за името стагнира во моментов и поради тоа што Грција има преодна влада која е изгласана за и работи само за справување со финансиските проблеми, поранешниот премиер Јоргос Папандреу инсистира дека треба да му обрне внимание и на македонското прашање. На четврточната средба на премиерот Лукас Пападимос со лидерите на трите партии во владата, Папандреу, Адонис Самарас од Нова демократија и Јоргос Караџаферис од ЛАОС, Папандреу споменал дека оваа преодна влада во ваков состав има историска шанса и треба да ја искористи за да затвори многу важни и големи теми како спорот за името со Македонија. Преодната грчка влада целосно е посветена на преговорите за отпишување на долгот и потпишувањето на договорот за нов заем. Покрај тоа, меѓу трите партии постојано има несогласувања за одредени точки на работа на владата што му задава дополнителни главоболки на премиерот Пападимос, поради што се' почести се медиумските шпекулации дека може и да дојде до реконструкција на преодната влада која е со ограничен рок на траење.

Позитивни реакции предизвика фактот што во неодамнешното интервју за „Катимерини“ солунскиот градоначалник Јанис Бутарис најавува како идеја една бизнис-турнеја за промовирање на Солун како туристичка дестинација, при која би го посетил и Скопје. Дел од грчките новинари кои го следат спорот сметаат дека ваква посета би внела позитивна динамика и би помогнала да се подобри моментално влошената клима меѓу двете страни. Бутарис кој многупати отворено кажува дека Солун не треба да покажува непријателско лице кон Македонците кои се едни од најчестите туристи и студенти во Солун, преку своите винарии има соработка и прекуграничен проект со фондацијата „Тиквешки вински пат“.