Вевчанскиот карневал ги симна маските на Скопје и на Атина

Имаше ли претерување во вевчанското исмејување на Грција - е прашање околу кое има поделени мислења во Македонија

Слободанка Јовановска

Страда ли Грција од протестоманија и дали палењето на грчкото знаме и „погребот“ на оваа соседна држава излегува од рамките на дозволената карневалска атмосфера за Македонија? Ова прашање се наметна по последната вербална нота од Атина, со која се бара од Владата да реагира против оние што на ваков начин, според грчки оцени, го навредуваат грчкиот народ и ги влошуваат меѓусебните односи.

Вчера провладиниот „Курир“ тврдеше дека Атина подготвува протестна нота и за емисијата „Еднооки“, со што јасно се девалвираше грчкиот дипломатски потег, во смисла дека тамошниот естаблишмент протестира за се' и сешто, правејќи фарса од дипломатијата.

Вредеше ли овој настан ваков потег од Грција, сепак, е прашање околу кое има поделени мислења во Македонија. Само лани Атина испратила куп протестни ноти до Македонија, а една, за Портата „Македонија“, чека да биде напишана и да дојде на адреса на МНР наскоро. Ноти, имаше и за дипломите на Штипскиот државен универзитет, бидејќи на нив имало сонце од Вергина, за споменикот на Александар Македонски и двата на Филип во Гази Баба и во Битола, за некаква карта на голема Макеоднија со училиштето „Глигор Прличев“ и оваа сега за Вевчани.

Македонија, пак, протестираше за повиците за дерење кожи на Македонците, за блокадите на границата и за малтретирањето на камионџиите, за приведувањето на новинарите на Канал 5 и на Вест и за третманот на нашиот конзул кој беше задржан во полиција за сообраќаен прекршок.

Патем уште на карневалот во 2007 година во Вевчани гореше грчкото знаме како еден од реквизитите, а Грција се најде на ковчег во 2009 година, што значи дека и најновата „претстава“ не е новитет.

Според Нано Ружин, поранешен амбасадор на Македонија во НАТО, ваквото исмејување е претерување, иако Вевчанци имале добар изговор да го направат тоа.

„Невкусно е што го направија тоа, и ќе пројдеше во друг контекст, но не и сега кога се волку напнати односи��е меѓу двете држави. Ставете се во кожата на Грците, макар и да сте сакале да се пошегувате. И двете страни претераа, и тие на карневалот и Атина со протестната нота. Грците требаше да остават на настанот да реагираат македонските интелектуалци“, вели тој.

Преставник на македонскиот преговарачки тим за Хаг, пак, не сака ни да ја коментира нотата, со оценка дека таа не го заслужува тоа, бидејќи станува збор за сатира а не сериозни пораки на карневалот.

Денко Малески, некогашен шеф на дипломатијата и аналитичар на македонската надворешна политика, пак, смета дека погребот и палењето на знамето биле невкусни, и дека се за жал одраз на општата клима на конфронтација што се форсира меѓу двата народа и која може да не' одведе во лоша ситуација - место решение на спорот до конфликтни ситуации. „Тоа е насоката во која тргнаа двете општества, иако грчката држава се огради со судски процес од парадата на грчките војници“, вели тој додавајќи дека иако станува збор за карневал, на него присуствуваше министерката за култура. „Најлошо е ако ова е ехо на официјалната политика кај нас“, вели Малески, оценувајќи дека преговорите практично се прекинати и во моментов не е јасно која е нивната иднина.

„Пресудата во Хаг само не' оддалечи едни од други уште повеќе. Преговорите се претворија во „лип сервис“ односно само се изјавува дека има добра волја за барање решение, а реално немаат значење и за двете земји“, заклучи тој прашувајќи се што ќе се случи дури по април, кога знаеме кој ќе дојде на власт во Грција.

Стево Пендаровски, аналитичар, вели дека палење знаме и во македонскиот правен систем е кривично дело, без оглед дали е на карневал и се смета за хумор. „Ако е точно дека присуствувала министерката и дека манифестацијата е државно спонзорирана, тогаш настанот спаѓа под еден од членовите на Времената спогодба кој забранува негативна пропаганда. Самото присуство на државата му дав�� друга нота на настанот, па минимум што треба да направи Владата е да се извини за настанот. Не можеме да очекуваме таа да ги избира маските, но може да се огради од нив“, оцени Пендаровски.

Еден брз поглед на грчката одбрана во Хаг потврдува дека вербални и пишани ноти на релација Грција и Македонија изминатите години имало толку многу, што не можат и да се избројат. Некои од нив биле упатени и поради кршењето таблички на автомобилите на грчките дипломати, фрлање камења и празни шишиња во дворот на амбасадата, а некои беа многу посериозни, како осамнувањетп на билбордите со грчкото знаме покриено со свастика и фотографијата во неделникот „Форум“ на грчкиот премиер фотомонтиран во нацистичка униформа.

Сепак, впечатокот е дека протестните ноти сега како да ги посакуваат двете страни, дека од преговорите прават фарса и дека во тоа учествуваат и двете држави, а всушност пред јавноста демонстрираат се' поголема политичка незрелост околу ситуацијата.