Македонски состојби

Политиката и омразата не пишуваат енциклопедии

Манчо Митевски

Од блискоста меѓу „бесмртните“ и „силните“, пак се снесе кукавичко јајце

Сите три спорни единици изнесуваат само една страница од вкупно 1.800, колку што има енциклопедијата. Местата за кои имаше најголеми забелешки и се говореше за извесни навреди на албанската етничка заедница, верувам, ќе бидат коригирани, изјави претседателот на МАНУ, академик Георги Старделов. Ваквата аргументација на Старделов и ставот на главниот редактор, академик Блаже Ристовски, дека ќе има само мали допрецизирања, покажуваат дека во „домот на бесмртните“ не е сфатена сериозноста на проблемот. Сепак, на академиците треба да им е познато не само научното, туку и обичното животно искуство дека некогаш и една реченица може да нанесе поголемо зло од илјадници реченици на 1.800 страници.

МАНУ по втор пат им зададе удар на стабилноста и на целината на Македонија, на меѓунационалните односи. Даде нов повод за продлабочување на делбите по сите линии: политички, социјални, статусни, идеолошки, вредносни и, што е најпогубно, на внатренационалните - меѓу Македонците, околу идеолошките и идентитетските прашања. МАНУ, поточно една група академици, со асистенција на нивни истомисленици, вакви работи прават кога самите ќе се инструментализираат за партиско-политички интереси.

Првиот пат, тоа се случи во 2001 година, во екот на воениот конфликт, со предлогот за размена на територии и на население. Неколку академици го разработија проектот на тогашниот премиер Љупчо Георгиевски, според кого, бидејќи, наводно, Македонците и Албанците веќе не можат да живеат заедно, тогаш е подобро, наместо да војуваат, да се разделат и да ја поделат територијата и населението. Вториот пат, сега, се случува со помош на енциклопедијата. Со тезите околу Албанците, но и за други категории, настани и личности, го посеаја семето на раздорот во општественото, државното и националното ткиво на Македонија, значи со слични импликации како и во 2001 година, само овој пат под патронат и во функција на проектот на актуелниот премиер Никола Груевски. Ако во 2001 година беше загрозен територијалниот интегритет и целокупноста на државата, сега е загрозена стратегиската цел на државата - ЕУ и НАТО-интеграциите, и тоа во најчувствителен момент, кога се очекува позитивен извештај. Заеднички именител на овие две искушенија на Македонија е што јавноста реагираше навреме со големо чувство на одговорност за државните интереси, со што ги натераа академиците и власта на повлекување. Само до кога и колку?

Сето ова што се случува ни малку не е случајно. Во основата на се' е проектот на владејачката партија, кој е во реализација: трансформација на се' во државата врз идеолошката, мисловната, вредносната и профит-матрица на ВМРО-ДПМНЕ. Промоцијата на енциклопедијата, таква каква што е и токму сега, е дел од прагмата на власта: со пикантни теми да се сврти вниманието на јавноста од лошите економски резултати, сиромаштијата, празниот буџет, задолжувањата, партизацијата на институциите и, посебно, од враќањето во игра на двојната формула, како начин да не се дојде до компромис за името и влез во ЕУ и НАТО, барем додека не заврши големата трансформација.

П.С. „Ова дело автентично го скенира македонското гледиште за културното и национално-политичко минато и сегашноста и претендира да стане објективна, интегрална информација за нас и нашата земја“, рече Груевски на промоцијата на енциклопедијата. Се истрча, па сега молчи! Бидејќи академик Старделов зборува за поуки од скандалот, поука треба да извлече и Груевски. Тој треба да престане да се меша секаде, особено таму каде што не му е местото, како во случајов, кога беше дел од презентерите. А, ако сака да биде дел и од академските работи, треба право да ги прочита, тој или некој од неговиот кабинет, па дури потоа да зборува и да се слика.