Мислења

Лошо тримесечје за Груевски

Нано Ружин

Проектот на Груевски се истроши и веќе стана штетен за општеството, а недовербата на народот порасна

Кога Никола Груевски, неговите министри и портпароли почнаа да се појавуваат во јавноста со карирани кошули, тоа е знак дека ДПМНЕ се подготвува да се спушти меѓу широките народни маси. Разбирливо, по големите роуд-шоуа од кои повеќе аир ќе имаат светските авиокомпании и географските сознанија на премиерот и придружбата отколку македонското стопанство, дојде време партиската врхушка да му се врати на народот.

Прв потег е симнувањето на вратоврските и чудните сакоа на премиерот и обидот за мимикрија со гласачкото тело. Паралелно со „народниот“ израз потребно е да се продолжи со самофалбата и „историските“ дострели на власта и со постојаното окривување на опозицијата за сите несреќи и неуспеси. Тоа беше мошне успешен рецепт по 2006 година. Важно е дека толпата беше задоволна бидејќи се пронајде и институционализира лошиот транзициски ѓавол на СДСМ како дежурен виновник за сите македонски несреќи, сиромаштијата, приватизацијата, невработеноста, криминалот. За сметка на тоа современиот и невин ангел на ДПМНЕ од 2006 година, по страшниот пургаториум, требаше до 2012 година да создаде идеално општество, силна економија, намалување на невработеноста и сиромаштијата, искоренување на организираниот криминал и корупцијата, ефикасен модел на либерална демократија, членство во НАТО и ЕУ. Меѓу 2006 и 2008 се почувствува голема доверба и фасцинираност од менаџерскиот дух на премиерот. Дури и интелектуалците беа импресионирани. Никој не се обидуваше да испорача и минимум сомнежи и критика кон генијалното младо раководство. Делуваа како младата комунистичка постава на Фидел Кастро од 1960-те.

Шест и пол години подоцна, политичката и социоекономската конјуктура не му е повеќе наклонета на Груевски. Неговиот проект се истроши и веќе стана штетен за општеството, а недовербата на народот порасна. Освен неколку доброплатени интелектуалци и ислужени полуинтелектуалци, веќе никој не зборува со комплименти за ДПМНЕ. Низ кафулињата се негодува против распојасаните и моќни бодигарди на Владата, нивната агресивност, експресно богатење, монополски однос во сите дискотеки и позначајни сврталишта, насилното бркање гости од нивните места, бидејки доаѓал некој значаен тип од МВР.

Состојбата потсетува на 1998 кога Љупчо Николовски - Фуфо го предупредуваше вообразениот СДСМ дека повеќе никој не ги сака и се посомнева дека некој ќе гласа за СДСМ. Овој пат колата на вообразениот ДПМНЕ тргна наудолу. Доволно е да се набројат само неколку трендови во последниве три месеци за да стане јасна какви се состојбите. Второто тромесечје од 2012 помина во знакот на катастрофалната серија за власта. Најнапред и покрај најавуваната дипломатска офанзива во Чикаго, во мај се срушија лажните надежи во пресудата на Меѓународниот суд за правда. Немаме ниту дипломатија ниту луѓе од авторитет кои ќе се борат за интересите на Македонија. Партизираноста и неспособноста на дипломатскиот корпус доаѓаат до целосен израз. Ден пред самитот во Чикаго во нервозно интервју на Груевски ги нападна и Алијансата и САД и останатите сојузници за предавство.

Потоа доживеа непријатно кроше со одбивањето на ММФ да го одобри преостанатиот дел од кредитот заради немањето увид во трошењето пари од страна на Владата. Крајно време бешеда се плати цехот за злоупотребата на монетарните пари во изборната победа од минатата година. Тамам го заборавивме интервјуто кое од страна на сојузниците беше оценето како „емотивен набој на премиерот, кој е исто така човек од крв и месо“, се случи уште покатастрофално интервју на Канал 5 со Роберт Поповски. Тоа што требаше да биде наменето за внатрешна употреба и за нов емотивен потфат за хранење на незадоволните маси се претвори во фијаско. Наместо да му се остави простор да удри со тешката артилерија по повратникот Црвенковски, што е веќе стопати повторена приказна, новинарот настојуваше да го насочи премиерот кон аналитички одговори и конструктивизам за неговата влада. Меѓутоа, неподготвеноста и лошата стратегија на премиерот дојде до израз. Наместо да зборува за сопствената утопија, почна со излитената тема и навраќањето кон минатото и грешките на Црвенковски и на СДСМ. Заборави дека на власт е веќе седма година или три мандати и дека во политиката тоа е цела вечност.

Веќе станува депл��сирано неуспесите да се бараат во минатиот век и во опозицијата. Можеби на премиерот за момент му исчезнала инспирацијата или станал свесен за тежината на реалноста? Знаеме дека тешко се снаоѓа пред камерите затоа упорно ги избегнува сите ТВ-дуели со политичките ривали. Но, позначаен хендикеп е црниот серијал и неуспех на неговата политика на сите планови, освен во градењето непродуктивни споменици.

Македонската реалност не му е наклонета. Од Дојче банка одбија да му издадат кредит од 250 милиони и наместо тоа мораше да се задоволи со 75 милиони. Потоа се потврди драстичното смалување на извозот за една четвртина и заострување на социјалната напнатост. Набргу падна уште една утопија која ја промовира во Санкт Петербург, дека Македонија и Русија ги заобиколила кризата. Една недела подоцна за Си-Ен-Ен изјави дека Македонија е во рецесија. Експертите сметаат дека 2012 година ќе биде најлошата економска година со едвај 30 милиони евра странски директни инвестиции во првото полугодие и со огромен пад во текстилното производство и металургијата што ќе повлече зголемена невработеноста и сиромаштијата.

Потоа следеше студениот шприц со обединувањето на Бранко и Љупчо, а како капак на сето тоа беше неуспехот на кошаркашката репрезентација во кој успех се надеваше повторно да го подигне патриотскиот андреналин како и минатата година. По неуспехот веројатно ќе го премолчи напорот на кошаракрите како што го премолчи неуспехот на ракометарите. Но, на тие млади момци сега им треба поддршка кога им е најтешко бидејќи достојно ја преставуваа Македонија и со сето тоа што го постигнаа треба да сме сите горди.

И што сега? Нови фонтани и споменици, социјални станови, вработувања во администрација, новиот бран? Реторика станува инфантилна и ја губи сопствената логика. Незадоволните студентите по прекинот во исплатата на стипендиите веќе негодуваат. Други незадоволници ќе се појават со порастот на цената на парното и струјата. Трети со порастот на цените на мало и со отпуштањето од работа. Владата настојува да ги исплати и субвенциите за лозарите и винарниците. Политичките партии сфатија дека суштината е во масовното гласачко тело. Изборите од 2006 година наваму што ги доби ВМРО-ДПМНЕ покажаа дека селаните, работниците, невработените и најсиромашните слоеви ја добиваат изборната битка.

Искуствата од арапската пролет потврдија дека големите промени ги вршат средните слоеви, студентите, образовните луѓе во сојуз со селаните, работниците и целата сиромаштија. Засега Груевски се' уште ги контролира широките гласачки маси, меѓутоа има се' помалку пари за да ги анулира незадоволствата. Не е јасно како ќе ги неутрализира последиците од несупешната 2012 пред локалните избори во пролета 2013. Далеку се 2008 и 2009 година. Нервозата кон Б.Ц. и Љ.Г. е доведена до екстаза. Во недостаток на позитивни резултати се промовира супервалкана кампања со портпаролашка кафанска реторика. Се бараат теми за да се пренасочи јавното незадоволство. Реактивирање на лустрацијата ќе им дојде како Павловиќева маст на иритираното бебе. Можеби ќе го консултираат и Кустурица за да ги пронајдат црната мачка и белиот мачор од деведесеттите. Сега е 2012, според Нострадамус, Сибил и календарот на Маите, на 21.12.2012 ќе се случи апокалипсата - крајот на светот. Ако тоа не се случи, извесно е дека ќе заврши некој политички циклус во нашата Македонија?

(Авторот е универзитетски професор

и член на ЛДП)