Сомнеж врз изборите од 5 јуни

Четири месеци подоцна, се отвораат дилеми зошто опозицијата ги призна резултатите и каква е врската меѓу попишувањето и гласањето

Александра М. Митевска



Во сенка на актуелните политички збиднувања, концентрирани на пропаднатиот попис и реакциите по извештајот на ЕК во кој нема датум за преговори, поминуваат обидите на двајца поранешни премиери да ги проблематизираат резу��татите од предвремените парламентарни избори, што се одржаа пред повеќе од четири месеци. Владо Бучковски и партијата на Љупчо Георгиевски (ВМРО-НП) деновиве, од различни агли, фрлија сенка на сомнеж врз изборите, со чиј исход ретко кој спореше ноќта на 5 јуни, така што и втората по ред Влада на ВМРО-ДПМНЕ и на ДУИ за десетина дена ќе ги заокружи првите сто дена на „Илинденска“.

Осврнувајќи се на состојбите во неговата матична партија - СДСМ, Бучковски оцени викендов дека опозицијата пропуштила можност да не ги признае избрните резултати, иако имало објективни околности што и' давале право да го направи тоа. Тој дури и се посомнева дека свесно се одело на губитничка варијанта. „Серијата потези што ги правеше власта, прв пат да нема консензус за Изборниот законик, да се потрошат или да се повлечат 220 милиони евра од ММФ за корупција на гласачкото тело, да бидат живи фатени со списоците со принуда на кој начин да гласа администрацијата и сето тоа да се голтне и на крајот да се признаат резултатите, за мене е неразбирливо до ден денес“, рече Бучковски.

ВМРО-НП, пак, деновиве побара веднаш да се закаже нов попис, бидејќи без пребројување не може да се оди на какви било избори. Од партијата на Георгиевски сметаат дека фијаското на пописот им оди во прилог на владејачките ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ, бидејќи резултатите од попишувањето можеле да ја доведат во прашање регуларноста на годинашниве избори. „Прекинувањето на пописот им одговара и на ДУИ и на ВМРО-ДПМНЕ, затоа што голема беше веројатноста бројот на попишани лица во одредени места во Македонија да биде многу помал од бројката на лица кои излегоа да гласаат на парламентарните избори 2011 година. Со тоа само ќе се потврдеа сомневањата околу регуларноста на парламентарните избори“, беше речено на прес-конференција на ВМРО-НП.

Има ли простор за сомневање во епилогот од вонредните избори, што се распишаа откако владејачките партии изгласаа измени во Изборниот законик, а потоа и распуштање на парламентот, додека опозицијата ги бојкотираше институциите? Многу прашања останаа неодговорени по финишот на бурната фаза низ која помина македонската политика, откако опозицијата реши да го напушти парламентот, оценувајќи дека во земјава не функционира демократијата: Дали е точно дека лидерот на ДУИ, Али Ахмети, до последен момент бил против одржување уште едни предвремени избори и за тоа преговарал со опозицијата? Зошто опозицијата го запали изборниот фитил, кога анкетите јасно укажуваа дека пулсот на јавноста се' уште не е на нејзина страна? Зошто владејачките партии го прифатија предизвикот (што само неколку месеци претходно го одбија), иако имаа проценка дека ќе ја изгубат супериорната позиција во парламентот?

Изборите од 5 јуни, кои беа претставувани како формула за излез од политичката криза, добија солидна оценка во годинешниов извештај на Европската комисија, што беше презентиран минатата недела. Во извештајот се наведува дека има напредок во спроведувањето на изборниот процес и дека изборите биле натпреварувачки и добро спроведени на територијата на целата држава. ЕК и препорачува на македонската влада целосно да ги реализира препораките на ОБСЕ-ОДИХР за подобрување на изборниот процес.

Ноќта по изборниот ден, лидерот на ДПА, Мендух Тачи прв го призна поразот од ДУИ, изразувајќи задоволство што резултатот, сепак, покажал дека неговата партија ја пребродила кризата низ кој помина. Потоа се јавија и лидерот на СДСМ, Бранко Црвенковски и опозициската кандидатка за премиер, Радмила Шекеринска, кои им честитаа на победниците, но не пропуштија да напоменат дека ова е „пирова победа“ и дека „народот е секогаш во право, дури и кога греши“. Од оваа временска дистанца и во еден поинаков политики контекст, ваквите изјави, во пакет со проблематизирањето на еден завршен процес, дефинитивно фрлаат поинаква сенка и отвораат многу дилеми и за актуелните случувања во политичката арена.