Мислења

Заеднички прифатливо решение

Ѓорѓи Спасов

Зошто ЕУ не најде „заеднички прифатливо решение“ со Грција за да си го наплати долгот?

Европската унија не' обвинува дека не сме способни да изнајдеме заеднички прифатливо решение за името со Грција. Ни појаснува дека, со оглед на принципот за одлучување со консензус во Унијата , треба да заборавиме на прием се' додека не го решиме тој проблем, дури и независно од тоа што Меѓународниот суд во Хаг пресуди дека Грција нема право го го блокира нашето интегрирање во НАТО и во ЕУ под привремената референца.

Грција со гласот на своите избирачи стави до знаење дека има свои егоистички интереси и кога е во позиција да си ги одбрани, таа не троши време за проблемите на нивните соседи, ниту ќе се потресува за судбината на своите сојузници и кредитори.

И веројатно сега веќе станува јасен парадоксот. Во време кога Германија, Франција и другите големи членки на еврозоната, кои инвестираа милијарди евра за спас на грчката економија од банкрот, не можат со неа да најдат „заеднички прифатливо решение“ тие и натаму ни' порачуваат дека „вие нема да почнете разговори за прием во Унијата се додека не пронајдете заеднички прифатливо решение околу името со Грција“.

А што значи, заеднички прифатливо решение за некој спор, кога едната страна не трпи било какви последици од неговото нерешавање а другата е изложена на штети и поголеми од санкции на меѓународната заедница наметнати заради некој голем грев.

Кога САД и ЕУ сакаа да решат некој меѓудржавен проблем на Блаканот, до сега, ретко инсистираа на „заеднички прифатливо решение“. Да чекаа Милошевиќ и Туѓман да најдат заеднички прифатливо решение за Босна и Херцеговина таа држава веројатно н��маше да постои. А да го условеа признавањето на независноста на Косово со изнаоѓање на заеднички прифатливо решение за Србија и Косово, тоа никогаш немаше да биде независно. И секогаш беа на страната на послабите во таков спор.

Но од Македонија се очекува да најде заеднички прифатливо решение со Грција дури и ако по следните избори таму, политички фактор за одлучување стане, не само големиот Грк, Караџаферис туку и неонацистичката „Златна зора“.

До тогаш, во услови на блокираност, од Македонија се очекува да има високо мислење за политиката на Унијата, да обезбедува економски просперитет за земјата и демократски амбиент за своите граѓани. Но, на секој што малку се разбира во политика, ќе му биде јасно дека блокираноста на Македонија во нејзините евро-атлански интеграции, само заради неможноста да се најде „заеднички прифатливо решение околу името со Грција“, доведува до сериозни последици.

Прво. Доведува до пораст на национализмот. Во такви услови, се создава голем простор за таканаречен „одбрамбен нацинализам“ кој се појавува во форма на политички сили кои застануваат во одбр��на на националната гордост и одбраната на името и идентитетот и им станува главен дел од нивната програма и професионално занимање. Кај население соочено со стравот од исчезнување, етничко или национално обезличување, се големи шансите таквите сили да го обноват националниот романтизам и да тргнат во потрага по славното минато на нацијата длабоко во историјата со што дополнително се компликуваат работите. А откако ќе се појават националистичките сили во земјата заради тоа што црвената линија на Грција станала црвена линија на одвојување, дискриминација и изолирање на Македонија од ЕУ, тогаш експертите на ЕУ тие сили и нивниот политички фолклор, ги наведува како уште еден аргумент против приемот на Македонија во таа асоцијација.

Второ. Во земја како Македонија во која живее голема етничка заедница на Албанците, секој можел да претпостави дека во еден момент етничките Албанци нема да сакаат да бидат заложници на македонскиот „национализам“ и му го спротиставуваат сопствениот со идеи кои гледаат и друга алтернатива за Албанците во Македонија ако таа не го реши овој спор со Грција. Блокираноста на Македонија во процесот на нејзините евроатлански интеграции, всушност го разводнува или прави да исчезне лепакот во меѓуетничките односи. Но токму нарушените меѓуетнички односи во Македонија, кои се резултат и на нервозата од блокираноста на Македонија, европските експерти ќе ги користат како уште еден аргумент за неисполнетите услови на земјата, за членство во Унијата.

И трето. Македонија без членство во НАТО и во ЕУ, не е најпривлечна земја за странските инвестиции во регионот. Големите инвеститори и без роуд шоуа, одат во Бугарија, во Албанија па и во Србија. Македонија е принудена да моли за странски директни инвестиции секаде по светот. Неможноста да ја смали својата висока стапка на невработеност, Македонија ја прави земја која не може да ја контролира својата „илегална емиграција“ и е под закана од ЕУ дека повторно може да и бидат воведени визите. Македонија во такви услови станува земја од која лесно се испумпуваат најобразованите млади кадри за потребите на развиените земји а станува и добар регрутен центар за потребите на боиштата во Ирак и Авганистан.

Во земја како Македонија, во која главен проблем станува сиромаштијата, политичките елити го губат кредибилитетот. Во околности во кои не можат да ветат решавање на клучните проблеми, или не им се верува дека можат да ги решат, тие прибегнуваат кон моделот на перманентно меѓусебно обвинување околу тоа: Кој е повеќе виновен за ова што ни се случува? Кој е патриот а кој предавник?

Европските експерти наоружани уште најмалку со овие три аргумената против нашето членство во ЕУ, всушност и ќе заборават кој прв почна. Во барањето излез, премиерот Груевски, отиде во Кина, веројатно во потрага по клучот за 21.век кој Васил Тупурковски го изгуби во Тајван. Опозицијата пак најави протести во Струмица со кои ќе се обидела да го подобри својот резултат на локалните избори. Изгледа дека ништо друго и не им останува. Странците им порачуваат: „Не очекувајте ние да ви ги решаваме проблемите. Најдете прво со заеднички сили ’заеднички прифатливо решение за Македонија’ па потоа барајте и заеднички прифатливо решение за спорот со Грција“. А поетот Раде Силјан ќе рече: „Сити сме од ветувања и страсти... По меани се пребројуваме. Измислуваме непријатели на Татковината. Често се поткраднуваме. Ноќе се пијаниме од бројки и сказни. Наутро бајато е јавето во нашите глави...“

(Авторот е универзитетски професор)

Наш став



Објавувањето колумни и мислења од надворешни автори е одраз на намерата на „Утрински весник“ да биде влијателен глас на заедницата. Но, напоменуваме дека не се согласуваме секогаш со ставовите што ги изнесуваат нашите колумнисти, особено кога станува збор за лични дисквалификации, етикетирања без основа и извртување на контексти со цел да се наштети на други личности од која било сфера. „Утрински весник“ се оградува од таквиот речник и конотации и ги смета за непримерни во јавната комуникација.