Мое ќоше

Опасна авантура на Груевски и Ахмети

Ерол Ризаов

Груевски пак заплашува со националистичка мобилизација во последната битка со непријателите

Премиерот Никола Груевски вчера од Кичево прати порака до нацијата дека владината коалиција е во длабока криза по настаните во Слупчане. Бидејќи нема сила да смени еден министер на Ахмети, со патриотски повик во одбрана на македонското достоинство кое никој не смее да го гази, Груевски понуди предвремени избори како излез од кризата. Со тоа се овистинија стравувањата дека е можна националистичка мобилизација за последната битка со домашните непријатели.

Никола Груевски и Али Ахмети, двајца најодговорни политичари кои управуваат со бродот Македонија, влегоа во опасна авантура. Гемијата може да потоне и на мирно море, бидејќи има фабричка грешка. Бродот е направен со две кормила. Ахмети со едното врти упорно лево, а Груевски со другото држи строго десно. Двајцата капетани влечат на своја страна, а бродот без контрола плови само право. Така пред неколку дена, вртејќи секој на своја страна, бродот со голема брзина удри во подводната карпа наречена Слупчане. Притоа, толку силно се слупа што заринкувањето стана неизбежно. Тоа се случи при голема осека, кога офицерите на АРМ качени на палубата салутираа пред споменикот на паднатите борци на УЧК. Сега кога надојдува плимата со поднесувањето во парламентот на Законот за бранителите во војната од 2001 година и со пораката на Груевски од Кичево, ако бргу не се извлече бродот во пристаниште на поправка, ќе останеме сите длабоко под вода.

Не знам дали овој опис е најсоодветен по најновата вистинска или лажна криза во односите меѓу ДУИ и ВМРО-ДПМНЕ, но очигледно националистичкиот талас што го предизвикаа, никој друг, туку сами партнерите кои ја делат власта лесно може бурата да се излее од чашата и да ја зафати целата земја. Национализмот и шовинизмот се' уште се добитна карта на изборите на целиот Балкан, па и во голем дел на Европа. Но, кога веќе Груевски и Ахмети го пуштија духот од Пандорината кутија, бргу ќе ги видиме пироманите како први трчаат да го гаснат пожарот. Забораваат дека национализмот е како шумски пожар. Дрвата растат сто години, ама горат за еден час. И добрите меѓунационални и меѓуверски односи се градат со векови, ама се влошуваат некогаш и со еден збор, а некогаш и без зборови, со еден гест.

Ако Али Ахмети и Никола Груевски имаа политичка волја да ги напуштат лицемерните односи при поделбата на власта и да воспостават здраво партнерство како пример за изградба на мултиетничко општество, тогаш тоа требаше досега храбро да го одработат. А не кукавички да се кријат зад патриотизмот со јасно видлива антиалбанска и антимакедонска агенда на делби штетни за сите граѓани. Само во изминатата година се случија десетици тешки инциденти на меѓунационална основа кои немаат никаква разврска. Ниту еден случај не е ниту судски разрешен ниту, пак, има некаква помирувачка разрешница или какво било извинување на одговорни личности и политичари. Сето тоа покажува дека македонските и албанските политички лидери кои ја делат власта не си ја знаат работата, не создаваат клима на доверба која овозможува пристоен соживот и меѓусебно почитување, која не значи гола поделба на освоена територија на бојното поле. Само во постојан амбиент на политичка и комуникациска култура, толеранција и почитување на разликите како на заедничко културно богатство, што е одраз на повисоки демократски дострели е можна стабилна Македонија. Без таква меѓусебна почит и доверба меѓу политичките водачи и во нивните јавни и приватни настапи, пренесени во секојдневјето на обичните граѓани, во училиштата, на спортските терени, на улица, во џамија, во црква, не може да му текне како гром од ведро небо на еден амбициозен министер да биде херој со положување венец пред споменици на паднатите борци Албанци и Македонци, кои загинале не толку одамна во меѓусебна војна. Пред тоа треба да се заврши многу работа. Суштината на меѓуетничките односи е многу подлабока. За зараснување на свежите рани е потребен друг мелем. Прво треба да се извинат Албанците и Македонците меѓу себе за разни историски периоди, но треба да им се извинат и на сите други со она што им го прават каде што се мнозинство. За тоа не им требаат американските и европските дипломати д�� ги влечат понижувачки за уши како што гледавме деновиве.

Новите предвремени избори уште помалку ќе ја надминат длабоката меѓуетничка криза во односите. По изборите, двете страни пак ќе мора да седнат на заедничка маса и да ја поделат власта.