Репортажа

Пустец почна да се буди

Постепено се разрешуваат проблемите на најсиромашниот регион во Албанија

Од нашиот известувач
Киро Кипроски

ПУСТЕЦ - Во Пустец, каде што времето како со децении да беше застанато, полека работите се придвижуваат. Таков е барем првиот впечаток при посетата на ова место во регионот Мала Преспа, Република Албанија. Бележиме значителни промени во споредба со претходната посета пред три години. Улиците низ Пустец се асфалтирани, нема повеќе кал и вирови. Забележуваме нови куќи, уредени дворови... И покрај ова, на секој покрив и натаму има пластични буриња за дождовница, која се користи за периодите кога нема доволно вода.

„За две години од функционирањето на Општина Пустец со македонски градоначалник и Совет работите се движат напред“, ни вели Блаже Колевски. Постепено се разрешуваат многу проблеми од секојдневниот живот на жителите на овој најсиромашен регион во Албанија и пошироко.

Силно пече февруарското сонце. Орачите ги подготвуваат плодните површини за пролетната сеидба. Ралото и коњот и натаму се основните орудија за работа за жителите од овој крај. Тракторите овде се вистинска реткост.

При доаѓањето, на албанската страна од границата, многу брзо ги завршивме формалностите. Цариникот на исконски македонски јазик ни посака среќен пат и добар помин. На изненадувањето поради ефикасноста, кратко ни рече: граничниот премин е компјутеризиран, нема повеќе рачно евидентирање.

Во изградба се наоѓа сообраќајницата што ги поврзува селските населби на Мала Преспа со нашата држава. Поради снеговите и ниските температури, на крајот на минатата година работите беа прекинати, а ќе продолжат наскоро, најавува Едмонд Темелко, градоначалник на Општина Пустец. Земјените работи на целата траса се завршени.

Патот е проширен, поставени се потпорни ѕидови, изградени се канали, останува да се постави толчник и да се асфалтираат преостанатите 12 километри.

По патот за Пустец неколку жители со магариња натоварени со дабови дрва се движеа кон своите домови. „Зимата се' уште трае“, ни вели Тодор. „Убавово време го користиме да собереме понекој товар дрва“.

Проблемот со вработувањето беше и останува еден од најгорливите. Во разговорот се вклучија Петре и Тони, кои имаат фирма за ѕидање и изработка на фасади од камен и кои во првите пролетни денови заминуваат на печалба. „Само пет отсто од населението е вработено, а останатите се гурбетчии, како нас. Талкаме по корка леб“, велат тие.

Младиот Нико Трајко очекува со асфалтирањето регионот да се поврзе со Македонија, убавата природа што им ја подарил господ ќе ја промовираат во светот, а со тоа голем број млади луѓе ќе најдат вработување во туризмот, угостителството, трговијата...

Годинава, како што не' информира градоначалникот Едмонд Темелко, на Македонците од регионот на Мала Преспа ќе им се исполни вековниот сон да добијат универзитет. Американски универзитет ќе вложи за изградба на зграда во која ќе биде сместен универзитетот, за опрема и за се' што е неопходно да функционира. Сопствениците ги подготвуваат потребните документи, а напролет се очекува да започне реализацијата на овој капитален и мошне значаен објект за жителите на Мала Преспа, Албанија, Македонија и на Балканот. Во универзитетот како технички и друг персонал вработување ќе најдат десетици лица од Пустец.

Сретсело во фаза на карабина се наоѓа црквата „Свети архангел Михаил“, за која велат дека ќе биде најубава црква во Албанија. Темелите се поставени на стара црква изградена во 1754 година. Проектот го изработил инж. арх. Тодор Паскали од Охрид. Темелите беа осветени во декември 2002 година.

„Црквата се гради со години и ќе се изгради“, ни вели Васил Стерјовски, потпретседател на Општина Пустец. „За овие две години со зафатите што ги презедовме колку-толку му го олеснивме животот на населението. Многу комунални проблеми разрешивме, на пат сме да разрешиме и други. Засега најголем проблем е вработувањето. Треба да се градат погони, да се отвораат нови работни места, а со тоа да го спречиме иселувањето на младите, да не одат на печалба во странство“, вели тој.

Напролет, како што не' информираа членови на Иницијативниот одбор, ќе продолжат работите на изградба на црквата. Се прават напори за обезбедување средства за живописување на куполите и на ѕидовите на црквата. Годинава се очекува во непосредна близина на црквата да започне и изградбата на манастирските конаци.

Престојот во Мала Преспа го завршивме во ресторанот, сопственост на Крсте Секулоски, што се наоѓа на самиот брег на Преспанско Езеро, во селото Зрновско, оддалечено околу два-три километри од општинскиот центар Пустец. Крапот што беше фатен во езерото пред да дојдеме беше приготвен во тава со сос, со неповторлив вкус, но Секулоски не сакаше да ни го каже рецептот.

Во доцните вечерни часови го напуштивме Пустец. По пат ни одѕвонуваа зборовите на 86-годишниот дедо Иљо, кого го сретнавме во с. Зрновско: „Да речеш Македонија, Македонец е колај работа, да бидеш Македонец, да размислуваш македонски и да се бориш за Македонија е тешко...“ Тој пет години бил војник, а уште толку лежел во енверхоџинските затвори. Ни зборуваше за тие тешки времиња и за неверувањето дека и тој ќе ја почувствува толку посакуваната слобода, а му се исполнила и желбата да ја посети Македонија...