Мислења

Кој ја убива македонштината

Слободан Најдовски

Потенцирањето дека е ова наш најголем успех не води никаде освен кон дисконтинуитет во постоењето на нашата држава

Ракометот беше во центарот на вниманието во земјите кои учествуваа на европското првенство што се одржа во соседна Србија. Во западноевропските држави акцентот беше ставен на спортскиот аспект на нивните репрезентации. За разлика од нив, во државите произлезени од поранешните југословенски републики во прв план излезе политиката. Доволно е да се споредат пишувањата на странските и балканските медиуми и да се види разликата. Во странскиот печат, речиси без исклучок, на спортските страници свои колумни пишуваа поранешни ракометари, тренери, спортски новинари. Тие ја коментираа играта на нивните репрезентации и на останатите учесници. Укажуваа на квалитетот на ракометната игра кој напредувал, кој е подобро подготвен на физичко или тактичко поле.

Балканските медиуми многу повеќе коментираа за политика, а играта беше во втор план. Србите и Хрватите преку ракометот се препукуваа за теми од меѓусебниот национален ривалитет.

А кај нас, во ракометното првенство многумина препознаа погоден терен за нови делби по патриотска линија и сатанизирање на политичкиот противник. Освен неколку изјави немаше ниту една колумна од поранешен ракометар, ракометен тренер или друг спортски работник која би се однесувал исклучиво на играта, растоварен од каква било политика. Една колумна на опозиционен политичар беше доволна ракометната игра да биде засенета, а во медиумите и на социјалните мрежи доминантни да станат дилемите кој и колку е национално освестен, на што се должи успехот на ракометарите, кој бил заслужен итн.

Кога е во прашање успехот на ракометарите, мал е бројот на заслужни во државава, а меѓу нив речиси и нема некој од постојната гарнитура на власт. Кога би се вршело некое рангирање на заслужните секако дека во прв ред се репрезентативците и нивните родители. Познавајќи многумина од нив лично, и како човек кој присуствувал на разговорите кога ги правеле првите чекори во поголеми клубови, знам низ кои голготи поминувале. Тренирале во тешки услови. Но, �� во таква состојба години наназад играа за македонски тимови против врвни европски екипи и не се предавале туку победувале. Победничкиот дух на поединци го познавам уште од втората половина на деведесеттите.

Покрај нив, секако, заслужни се голем број ракометари и тренери. Што се однесува на луѓето надвор од непосредните учесници во ракометната игра, списокот се сведува на неколкумина ентузијасти кои ги создаваа и одржуваа центрите на машкиот ракомет во Македонија. Тука, пред се', мислам на Силјан (Циле битолски), Баге и уште наколкумина во Пелистер, Михајло во Вардар, поединци од Богданци, Струга, Велес, а во поново Минчо со Металург. Со извинување на уште неколкумина, но тука завршува списокот на заслужните.

Имајќи предвид во какви материјални услови е постигнат успехот, ракометарите заслужуваат честитки. Но, тоа не значи дека не треба да се зборува за другите негативности што го следат ова првенство надвор од спортскиот терен.

Критиките упатени за политичката злоупотреба на ракометните натпревари од страна на владејачката структура во Македонија и нивното лепење на ракометниот успех не се критики упатени на ракометарите. Политичарите, пред се', се луѓе и многу од нив се вистински вљубеници на одредени спортови и нивната помош е добредојдена и неопходна за спортот. Но, тие се препознаваат за разлика од оние што глумат и за спорт помислуваат само кога се пред телевизиски камери. Не сум сигурен дека повеќето од оние што, заедно со премиерот, помеѓу два залака во битолскиот „Милениум“ се радуваа на головите на ракометарите знаеја на кој гол напаѓа нашата репрезентација. Многу од актуелниве политичари, што би рекле битолчани и кога во нивниот двор би имало спортски натпревар, тие ќе ги спуштаат пердињата на прозорците, a сега трчаат да се сликаат.

Таквите политичари и квазиљубители на спортот низ државата го искористија ракометот да не' поделат, што се гледа од нив��ите пишувања и говори. Двете основни тези на поедини претставници на власта и нивни подлизурковци беа дека ова е најголем успех во дваесетгодишната независност на државата и дека тоа е резултат на некој нов код кај Македонците. И двете тези се во правец да се сугерира дека успехот е резултат на оваа Влада и се' што е добро започнува со нив наспроти кочниците од опозиционерите и ,,уништувачите“ на патриотско-победнички дух на Македонецот. Овие тези ниту се наивни ниту се случајни. Двете тези водат кон натамошно раслојување на националното ткиво.

Потенцирањето дека е ова наш најголем успех не води никаде освен во поддршка на приврзаниците за дисконтинуитет во постоењето на нашата држава и во замаглување и потиснување на успесите од минатото во кое не учествувале денешниве преродбеници. Ова треба да ни сугерира дека од времето на Александар, со исклучок на некои светли датуми од Отоманската Империја, Македонците немаат поголем успех од овој на спортистите. Значи, преку грбот на ракометарите одредени политички кругови негираат многу достигања на Македонецот во минатото.

Во продолжение на претходно тврдење следува тезата за новиот код кај Македонецот кој се состои во подигнатото ниво на патриотизам или, поедноставно речено, македонштината кај играчите и кај навивачите. А, се разбира, за тоа е заслужна сегашната влада. Со кое право некој го негира патриотизмот на генерации пред нас. Со ваквото тврдење ги навредуваат и ракометарите дека дури сега станале патриоти и свесни за својата способност. Очигледно е дека застапниците на оваа теза никогаш досега не присуствувале на спортски натпревар и не ги гледале пожртвуваните игри на македонските ракометари, но и други спортисти и фанатичноста на навивачите.

Македонштината ниту започнала ниту ќе заврши со денешниве современици. Но, може некој постепено да ја убива. А ја убиваат сите што ги користат ракометот и успесите на останатите спортисти во Македонија за политичка манипулација. Ја убиваат оние што ги делат Македонците на оние што се гордеат со успехот и оние што, наводно, поради политика не можеле да прифатат успех на спортистите.

Во нивни стил би запрашал - кој е тој нивни код на македонштина ако ме тераат да бидам задоволен со петто место. Што им пречи ако мојот код на поимање на македонштината е настојување да се достигне прво место?

(Авторот е поранешен пратеник)