Вељаноски: Сo Уставот се постави државно-правниот темел на Македонија




Пред 20 години кога се одлучивме за самостојна и независна Македонија, имавме многу висок степен на политички консензус и поддршка од граѓаните која многу силно беше изразена на референдумот на 8 септември.

Таа сплотеност околу најзначајните прашања за иднината на нашата татковина ја манифестиравме и подоцна. Уверен сум дека тоа е случај и денес, кога сме блокирани во остварувањето на нашата стратешка определба за членство во НАТО и во Европската унија, истакна денеска претседателот на Собранието Трајко Вељаноски во обраќањето по повод дваесетгодишнината од донесувањето на Уставот на независна и самостојна Македонија.

- Доколку искрено сакаме да продолжиме да ги остваруваме идеалите на Илинденците од 1903 и 1944 година, на борците од народно-ослободителната војна, како и на граѓаните, кои на 8 септември јасно кажаа што сакаат - тогаш мораме постојано да ја имаме пред себе свесноста за големината на одговорноста што ја имаме како политичари без разлика на која страна седиме во собраниската сала, рече спикерот. Вељаноски потенцираше дека за прашањата поврзани со одбраната на маке��онскиот идентитет и уставно име, како и другите предизвици поврзани со европските и евроатланските интеграции „не смееме да дозволиме нашите политички и други разлики да не делат“.

За носење судбоносни одлуки за еден народ, посочува тој, потребен е висок степен на политички консензус и голема поддршка од граѓаните.

Развојот на Македонија, според спикерот, нема алтернатива. - Потврдата за тоа е во нашата храброст и решителност, а Уставот на оваа земја е нашата единствена водилка. Македонскиот Устав го издржа тестот на времето, истакна претседателот на Собранието.

Македонската независност беше процес што започна со првите повеќепартиски избори. Од нив, додаде тој, изникна Декларација за сувереност, која ја донесоа пратениците од првиот состав на овој законодавен дом.

- Таа беше нашата водилка во носењето на првиот демократски устав на државата. На таа голема цел се надоврза и референдумот од 8 септември, каде граѓаните им го дадоа потребниот легитимитет на политичарите во изодувањето на патот кон независноста. Конечно, на 17 ноември 1991 година, нашите колеги пратеници се запишаа во македонската историја донесувајќи го највисокиот правен акт, со што нивното дело остана трајно врежано во нашата колективна меморија, рече Вељаноски.

Собранието на Република Македонија, како што посочи, уште тогаш ја дефинира својата стожерна државничка функција, поточно ја потврди својата улога на дом во кој, низ демократска постапка, ќе се дефинираат клучните државни интереси и ќе се утврдуваат и донесуваат суштествени законски и други одлуки за современото политичко, безбедносно, економско и културно втемелување и вреднување на Република Македонија.

- На 17 ноември 1991 година се оствари сонот на генерации Македонци за самостојна суверена држава, во која света е само една вредност, човекот како индивидуа и неговите права и слободи односно граѓанската димензија која подразбира политички плурализам, пазарна економија која се темели врз приватната сопственост, рече Вељаноски.

Во тие траорни времиња, кога во поранешна Југославија, гласот на разумот беше заменет од силата на оружјето, додаде Вељаноски цитирајќи го првиот претседател на независна Македонија: „Денес кога со новиот Устав одлучивме за правни темели на Македонија, повторно сум исполнет со гордост и надеж дека не биле залудни жртвите паднати во сите наши востанија. Зад нас останаа ропските денови, делењето и прогони, раселувања и бездомија, за кои историјата говори, но и сведочи за исконската моќ на нашиот народ да се одржи, да опстојува да го зачува македонскиот збор, песна, приказна“.

Вељаноски во свое лично име и во името на пратениците изрази најдлабока благодарност до првиот претседател на независна Македонија Киро Глигоров, до првиот премиер на нашата татковина Никола Кљусев, до претседателот на првото повеќепартиско Собрание и претседател на Уставната комисија, Стојан Андов и до сите други членови на Уставната комисија на Собранието, како и до членовите на експертската група и до сите пратеници, партии и личности кои дадоа свој придонес во остварувањето на оваа благородна државна цел.

- Резултатот на овие залагања е нашиот устав кој ги следи современите демократски придобивки, кој го изразува историскиот континуитет и стремежот за слобода на македонскиот народ и кој нуди највисоки гаранции за остварување на слободите и правата на нашите сограѓани, кои како дел од албанскиот, турскиот, влашкиот, српскиот и ромскиот народ живеат во Македонија. Уставот претставува завршен акт на еден болен и тежок историски процес, кој започна со Манифестот на Крушевската Република, како и со одлуките на АСНОМ, рече спикерот.