23.09.2010, 17:37 Закупнината мора да се укине
Стојан Чундев, Скопје
Повод: Приватизација на градежно земјиште
За поздравување е, секако, неодамнешната одлука за продажба на градежното земјиште по цена од едно евро за квадратен метар. Лошо е, меѓутоа, што се предвидува оваа одлука да важи само до 27 јануари 2011 година, а што ќе биде потоа, никој не знае, освен оние во Владата што се занимаваат со оваа проблематика. Ваквото држење на населението во неизвесност е, најблаго речено, нехумано затоа што, според многубројните измени во Законот за приватизација на градежното земјиште, се спомнуваа огромни цени, како за откуп, така и за закуп на земјиштето. Неубаво е сегашното законско решение, според кое, постојат само овие две алтернативи (или откуп или закуп), со што во целост се исклучува варијантата да му се остави на граѓанинот сам да одлучи дали ќе го купи земјиштето или, пак, ќе ја задржи постојната опција - да има право на трајно користење на земјиштето, без никаков надомест.
Според тоа како се одвиваа работите во последните десетина години, се стекнува впечатокот дека во државната администрација постојат две струи што се со многу различни ставови: добрата, кон која е приклонет и министерот за финансии (макар што, за големо чудо, не баш толку одамна, изјави дека обесштетување на граѓаните што го платија градежното земјиште и до 10 евра за квадратен метар, не доаѓа предвид, затоа што се работи за богаташи) и лошата, која се заканува со воведување високи цени и за откуп и за закуп.
Да се разбереме: сегашната цена од едно евро за квадратен метар е сосема пристојна, имајќи го предвид фактот дека најголем дел од градежното (па и сето останато) земјиште е добиено како бесплатно наследство од претходните владетели на државата. Тоа значи дека сегашната цена треба да остане со трајна важност доколку не се направи нова измена на соодветниот закон, со која ќе му се остави на граѓанинот да одлучи дали ќе го откупи земјиштето или не. Со еден збор, закупнината мора да се укине, затоа што таа, всушност, претставува не само принуда туку и уцена - нешто што не смее да си го дозволи една хумана држава како акт кон своите граѓани.
Макар што на темава може уште многу да се пишува (особено за апсурдот околу приватизацијата на земјиштето кај колективното домување), ќе наведам само уште еден факт, кој е несоборлив. Според она што се предвидува да следува по 27 јануари 2011 година, за сите оние што нема да стигнат да го откупат градежното земјиште, државата ќе започне да издава решенија за плаќање закуп на земјиштето. Колку ќе трае таа процедура и колку ќе бидат реални тие решенија, засега не може никој да каже. Факт е, меѓутоа, дека со таквиот акт државата ќе демонстрира крајна несериозност, покажувајќи дека таа располага со сите информации потребни за оформување на решението за закуп, додека денес, оние што преземаат постапки за откуп на земјиштето се принудени да вадат огромен број документи, при што губат и време, и пари, и нерви. Единственото решение на овој парадокс (доколку државата, сепак, си остане на одлуката: откуп или закуп) е, надлежниот орган да подготви еден единствен формулар во кој за секој корисник на градежно земјиште поединечно ќе бидат внесени сите податоци за парцелата, со назначување на двете цени: за откуп и за закуп. Ваквиот формулар ќе биде еден вид договор меѓу граѓанинот и државата, со тоа што обврзникот ќе ја има можноста да се определи за онаа варијанта што повеќе ќе му одговара. Спроведувањето на оваа постапка ќе бара подолго време за да може да се реализира, но друга варијанта навистина не постои. |
