Едиторијал

Точка на Хаг

Слободанка Јовановска

Баравте, гледајте - е поентата од првата билатерална средба на нашиот премиер Никола Груевски со грчкиот премиер Лукас Пападимос. Иако очекувањата на двете страни беа мали, тие сепак се сретнаа, се ракуваа, се запознаа и се договорија пак да се сретнат и да продолжат да преговараат. Двајцата во исти бои на костими, кошули и вратоврски, и двајцата видени како политичари технократи во своите земји, и двајцата во ситуација кога ужасно им гори под нозе. И двајцата немаа проблем да ја одиграат улогата што се очекуваше од нив.

За разлика од средбите со екс премиерот на Грција Јоргос Папандреу, овојпат барем немаше претходни хипотеки, па не можеше да има ни меѓусебни сопки. Главната вест е дека средбата отвора шанса за нов почеток во преговорите и за ново градење на доверба меѓу лидерите, но реално таа е и почеток на крајот на едно поглавје во кое верувавме дека Грција е многу слаба и раштимана и дека тоа ќе биде добар изговор за Македонија да бара други решенија надвор од преговорите во ОН.Премиерот Никола Груевски во Брисел практично си потпиша пораз зад Хашката пресуда, иако реално до самитот во Чикаго од тој политички и правен аргумент со сигурност нема да се откаже. Без оглед што тој ја иницираше средбата и што ќе ја користи како потврда дека е конструктивен и бара решение, неговата позиција како македонски преговарач беше послаба од досега, бидејќи тоа што требаше да ни биде успех последниве недели се претвори во најсилно оружје против нас самите.

По изјавите на генерал Андерс Фог Расмусен и на амбасадорот Пол Волерс, дека никој нема да застане зад Хашката одлука во Чикаго и дека Македонија не може да се надева на прием под БЈРМ туку само ако го реши спорот за името, на Пападимос му е кристално јасно дека ја завршил работата околу самитот на НАТО. Дека колку повеќе нашиот државен врв се труди да најде сојузници за правната разврска на спорот, толку повеќе добива цврсти пораки дека така не ќе може. Па, ако и во Чикаго се повтори заклучокот од претходните самити, а според Расмусен и Волерс тоа ќе се случи, Македонија натаму ќе треба да ја води битката не против еден, туку против четири Букурешти.

Неколку други елементи првата средба на Груевски со Пападимос ја направија исто така политички истрошена и пред да се случи. Пред се' тоа е фактот дека никој во Грција не знае до кога политички ќе трае Пападимос и дали во прашање се недели, месеци или години. Никој во Грција исто така не може да предвиди каде ќе се пресели вистинската политичка моќ и кога, со оглед на тоа дека за две недели ПАСОК ќе избира нов лидер, а од надвор има силни притисоци главните партии да соработуваат и во новиот кабинет. Ниту државниот врв во Грција, ниту нашиот не веруваат исто така дека има услови за преговори за името, и што е најважно никој не може да прогнозира кога воопшто ќе ги има, бидејќи Атина има други проблеми, а нашата влада има други концепти за излез од блокадата, барем до самитот во Чикаго.

Иако никој не очекуваше дека спор што не можеше да се реши речиси дваесет години ќе се помрдне со една средба, целта ќе беше задоволена ако таа најавеше барем нов тренд во односите меѓу двете држави и нов пристап кон спорот што ја гуши Македонија.Тоа што Пападимос и Груевски успеаја да договорат ист текст во соопштенијата од пет реда и што не си лепеа квалификации пред и по средбата е новиот квалитет во овие билатерални средби. Но, за волја на вистината така почнаа и разговорите со Папандреу, во кој кај нас се полагаа многу политички надежи, а завршија со најостри меѓусебни обвинувања.