(ФОТОГАЛЕРИЈА) Брилијантна увертира за јубилејот




Извонреден концерт ни приреди живата легенда, саксофонистот Вејн Шортер и неговиот влијателен ѕвезден бенд со Данило Перез на пијано, Џон Патитучи на бас и Брајан Блејд на тапани, на синоќешното отворање на реномираниот фестивал

Тина Иванова

Фото: Киро Попов

Вејн Шортер не вовлече во еден свет во кој не само што органски се спојуваат џезот, рок музиката и класичната, онаа на 20-от век, туку во свет во кој како да се собрале сите звуци на тридецениското концертирање на разно-разни состави овде во Скопје, во склоп на „Скопскиот џез-фестивал“. Извонреден концерт ни приреди живата легенда, саксофонистот Шортер и неговиот влијателен ѕвезден бенд со Данило Перез на пијано, Џон Патитучи на бас и Брајан Блејд на тапани, на синоќешното отворање на реномираниот фестивал. Присуството на овој извонреден џез-автор уште еднаш го потврди значењето на „Скопскиот џез-фестивал“, неговото реноме кое го гради триесет години наназад и заради кое светот не бележи на високото место на културната мапа. Неподелени беа реакциите и овациите на многубројната п��блика присутна во Универзалната сала за настапот на оваа исклучителна џез-четворка. Увертирата за јубилејното издание на СЏФ, со еден збор, беше брилијантна.

Официјалното отворање на „Скопскиот џез-фестивал“ (официјално, зашто тој имаше и две предфестивалски вечери), почна всушност со концертот на бразилското дуо Алесандро Пенеци на гитара и Алешандре Рибеиро на кларинет, како загревање за она што следуваше понатаму, за настапот на долгоочекуваниот Шортер. Пенеци и Рибеиро се млади музичари кои се бават со изведба на дела од за нас познати и помалку познати бразилски композитори, но кои ги пакуваат во свои аранжмани. Тоа, како и авторски творби на Пенеци слушнавме вчера во Скопје. Претежно, Пенеци се бави со интерпретација на т.н. шоро музика која е ламентозна и која инструментална форма на бразилската популарна музика од 19 век. Брзиот ритам и веселиот карактер на мелодијата, импровизациите со голем број на синкопи итн., е дел од музиката и на Пенеци. Нивниот концерт, од една страна, делуваше како навежбана читанка, научена напамет, можеби заради прецизната „комуникација“ на двајцата музичари што е својствено повеќе кај класичната музика, но од друга, пак, поседуваше скриен интензитет кој на моменти возбудуваше.

Сосема очекувано, Шортер и неговата ѕвездена придружба со која заедно функционира веќе десет години, направија крајно возбудлив концерт за кој некои од публиката го коментираа како „тотално лудило“. Тоа и се очекува од такви големи луѓе, од врвни креативци кои се револуциониери, визионери, автори и музичари што ја поместија сликата на светската џез-историја. Секој засебно, е врвен мајстор не само на својот инструмент, туку и како композитор, па не може во случајов да се каже кој завчера на сцената во Универзална најмногу фрапирал, изненадил, возбудил, кој брилјирал. Заедно, поседуваат исклучителна телепатија. Кај нив, не се знае кога импровизираат, кога и се враќаат на темата, кога ја свират музиката од ноти, навидум е се хаотично, но толку добро конципирано, што занесува, и ве тера да фантазирате. Кога 78 годишниот Вејн Шортер, со специфичен став на сцената, потпирајќи се на пијаното на Перез, свиреше тивко и затворено, тогаш Брајан Блејд се наметнуваше со нескриен интензитет, па дури и, што е реткост, му се скина бас тапанот кој мораше да го смени сред концерт. Додека Данило Перез, инспириран и од Скрјабин, беше на моменти романтичен и милозвучен, Џон Патитучи си играше со фуриозно темпо... Сите теми кои почнаа да ги свират, во кои се вмиксани повеќе звучни стилови изнедрени од класичниот џез, доживуваа невидена градација која се распламтуваше во огнени искри. Едноставно, не можете да знаете до каде можат овие луѓе да одат во импровизацијата. До каде ќе стасаат и како ќе тргнат на својот комплексен пат повторно.